با توجه به پیشرفت روزافزون تکنولوژی، تبادل اطلاعات و در دسترس بودن منابع اطلاعاتی، افرادی با سن و یا تحربه کم و صرفا با خواندن مطالب روز دنیا و حضور در فضای مجازی به خوذ لقب «منتور» داده و روز به روز بر تعداد آنها و ورکشاپها و کلاسهای این افراد اضافه میشود.
لذا تحریریه «مجله روابطعمومی هشت» تصمیم گرفت تا با انتشار این مطلب به معرفی منتور و اینکه منتور کیست و نیاز به چه دانش و تحربهای دارد، بپردازد.
منتور های خوب، نه تنها بر شغل، بلکه بر کلیت شخص تمرکز میکنند. امروزه رهبران کسب و کارها، نیازمند منتورینگ بیشتر و بهتر هستند.
مجله کسب و کار هاروارد ۲۰۱۹
بر اساس یکی از تحقیقات اخیر در این حوزه آمار به دست آمده نشان از نابرابری زیادی بین عرضه و تقاضا وجود دارد، چرا که بیش از ۷۵% از مردان و زنان حرفهای، میخواهند یک منتور داشته باشند، تنها ۳۷% از آنها، از یک منتور بهره میبرند. از طرفی دیگر، اکثر افرادی که در حال حاضر، به عنوان منتور ایفای نقش میکنند، تأثیر چشمگیری ندارند زیرا به شدت بر پیشرفت شغلی متمرکز هستند.
در سال ۲۰۱۸، «ریک وولورت» ساعتهای زیادی را در کتابخانه دانشگاه استنفورد، برای بررسی مقالات، تحقیقات و کتابهای در دسترس مربوط به منتورینگ، سپری کردند.
آنها متوجه این موضوع شدند که بیشتر تمرینها و تحقیقات مربوط به محل کار و نحوه اداره سازمنهاست و تحلیلها یا پیشنهادهایی برای راهنمایی خود فرد مثل ارزشها، روابط، عملکرد در اجتماع و کلا فراتر از شغل صحبتی به میان نیامده و یا خیلی کم به این موضوعات پرداخته شده است.
در تجربهای که در طول ۳۵ سال (به عنوان مدیر اجرایی در وال استریت، منتور بسیاری از دانشجویان و دوستان، و حالا رئیس یک موسسۀ غیرانتفاعی) کسب کرده، میگوید: یاد گرفتم که رویکرد جامعتر، در کمک به افراد برای تحقق پتانسیل واقعی خود، بسیار تأثیرگذارتر است. در حقیقت راهنمایی کامل یک فرد یکی از زیباییهای آموزش و تفاوت آن با منتورینگ برای کسب مهارت یا عملکرد، محسوب میشود.
داستانهای خود را به اشتراک بگذارید
وقتی برای اولین بار با فردی جوانتر از خودم ملاقات میکنم، میگویم: “داستانتان را برایم تعریف کنید. از ابتدا آغاز کنید و نگران زمان نباشید، هرچیزی که شما میگویید، بین ما محرمانه است. سپس، وقتی صحبتهای شما تمام شد، اگر تمایل داشته باشید، من داستانم را برای شما تعریف میکنم.” (همیشه مایل خواهند بود.) این تمرین ساده میتواند مسیر رابطۀ آموزشی را تغییر دهد زیرا نشان میدهد که شما حقیقتا به فهمیدن وظیفۀ خود به عنوان منتور و مسیری که او پیموده است، علاقه دارید و فقط به دنبال ارائه پیشنهادات حرفهای نیستید. این کار دانشی دربارۀ گذشتۀ فرد به شما میدهد که به شما اجازه میدهد تا به مرور زمان، سوالات مفصل بیشتری مطرح کنید. وقتی من داستانم را برای شما بازگو میکنم، حتما یک یا دو بخش معمول از زندگی حرفهای و شخصی خودم را برای شما توصیف میکنم، از جمله ازدواجم. این نشان میدهد که تمامی جوانب زندگی ما، در این مسئله مطرح است.
سوالات عالی بپرسید
منتور تأثیرگذار، انباری از سوالات مهم را برای هر تعداد از موضوعات توسعه میدهند. به عنوان مثال:
چه چیزی شما را در شب بیدار نگه میدارد؟
آیا میتوانید خود را با انگیزه و علاقۀ کافی در پنج سال آینده تصور کنید؟
چه راهکاری را برای “راهاندازیمجدد” پیش میگیرید تا حجم بالای تکنولوژی و تجارت در زندگی، باعث سرخوردگی شما نشود؟
تأثیرگذارترین فرد در زندگی شما، چه کسی است؟
در دبیرستان، عاشق انجام دادن چه کاری بودید؟
اگر میتوانستید، چه چیزی را در زندگی خود تغییر میدادید؟
از بین ۱ تا ۱۰، چه امتیازی را به رابطۀ ازدواج/عاشقانه فعلی خود میدهید؟
رابطه شما با پدر و مادرتان، چطور بود؟
آیا با باور یا سنت دینی خاصی بزرگ شدهاید؟
در طول دومین ملاقات من با یک شاگرد جدید به نام کیت، او به من گفت که از کار کردن برای ساعات طولانی در یک مرکز مشاورۀ ، ناراضی است. یک گام به عقب برداشتم و درمورد تربیت دوران کودکی او سوال کردم. در عرض چند دقیقه، اشکهایش بر روی صورتش سرازیر شدند و متوجه شد که وسواس او برای موفقیت شغلی، ریشۀ در کسب تأییدیه از پدرش دارد. کیت در کودکی با پدرش صمیمی نبود. او بعد از نهار، ما را با بینشهای جدیدی در انگیزهها و جاهطلبیهایش روشن کرد. کیت این روزها مشاوری مشهور و بسیار خوشحال است.
با در نظر داشتن مقصد، پیمودن راه را آغاز کنید
شاید مهمترین سوالی که میتوانید از یک شاگرد بپرسید این باشد: شما شخصا موفقیت بلندمدت را چگونه تعریف میکنید؟ راهی ساده و در عین حال تأثیرگذار برای باز کردن این سوال، گفتن این حرف است: “تصور کنید که امشب، یک مهمانی به مناسبت تولد ۸۰ سالگی شما برگزار میشود. پنج چیز را که دوست دارید خانواده و دوستانتان درمورد شما بگویند، یادداشت کنید.” وقتی لیست را با من به اشتراک بگذارند، معمولا من هم پاسخ خودم را به اشتراک میگذارم. اگر اینکار را در مراحل اولیۀ مکالمات آموزشی خود انجام ندهید، مانند هدایت یک کشتی بدون در نظر داشتن مقصد نهایی است و متوجه میشوید که ارائۀ یک پیشنهاد کاری خوب که در عین حال، پیشنهاد زندگی بدی باشد، غیرممکن است. برای مثال، یک وکیل حرفهای به همکارانش که به تازگی از مدرسۀ حقوق فارغالتحصیل شده است، ممکن است به او بگوید که باید ۷۰ الی ۸۰ ساعت در هفته، به صورت ثابت کار کند تا در این حرفه موفق شود. اما آن وکیل حرفه ای، درمورد روابط، فرزندان، سلامت و… سوال نکرده است که ممکن است این موارد برای فرد تازه فارغ التحصیل، از شغل و موفقیت مالی، مهمتر باشند. یکی از مزایای زیاد سوال پرسیدن، این است که، از پیشنهاد راهکارهای بیش از حد، جلوگیری میشود.
ماهیگیری را به آنها آموزش دهید
ارزشمندترین مدیر من در طول دوران کاری، باب بافورد، یک کارآفرین تلویزیونی موفق در دالاس بود. او در پرس و جوهای روشنگری و ارائۀ پیشنهادات، استاد بود. من در یکی از مراحل کاری، با یک رئیس سختگیر، مشکل داشتم، و امیدوار بودم که باب، راهکاری را در اختیار من قرار دهد. در عوض، او مجموعهای از سوالاتی را از من پرسید که با استفاده از آنها، موفق به شناسایی مشکل اصلی و تغییر رفتارهای خودم شدم. وقتی جلسۀ ما به اتمام رسید، به من گفت: “فقط باید سردرگمی خودت را بیان میکردی،” باب داشت با ندادن ماهی، ماهیگیری را به من آموزش میداد.
“جعبهابزار” شاگرد خود را باز کنید
این جعبه ابزار ، برای جستجوی استعدادها، شایستگیها، ویژگیهای شخصیتی و اشتیاقات افراد بسیار مهم است. اکثر افراد کم سن و سال، خودآگاهی محدودی درمورد اینکه چگونه “عمل میکنند” دارند. بدون داشتن این دیدگاه، بلندپروازی برای تبدیل شدن به افرادی که برای آن ساخته نشدهاند، آسان است. من این مسئله را در طول ۲۳ سال در مورگان استنلی، از روشی سخت یاد گرفتم. نقطۀ قوت من، در توسعۀ روابط با تصمیمگیران سازمان و مشتریان بود. با پیشرفت من در این حیطه، از من درخواست شد تا مدیریت تعداد زیادی از افراد گروه را نیز، بر عهده بگیرم. به مرور زمان متوجه شدم که اینکار، انرژی من را به طور کامل میگیرد، در حالیکه کار کردن با مشتریان، چالشی پرانرژی و لذتبخش بود. وقتی موفق به تغییر مجدد وظایفم به توانایی طبیعی خودم شدم، رضایتمندی شغلیام را مجددا کسب کردم.
از شاگردان خود بخواهید که از ابزار ارزیابی شخصی، مانند StrengthsFinder, Myers-Briggs، ارزیابی شخصی Enneagram و تستهای استعداد Johnson O’Connor، استفاده کنند.
به خاطر داشته باشید که اکثر آموزش، «گرفته میشود و یاد داده نمیشود»
«همۀ ما شنیدهایم که تقریبا ۹۰% از ارتباطات، غیرکلامی هستند. بسیاری از منتورها متوجه نمیشوند که اثر با ارزش آنها بر روی یک شاگرد، معمولا روشی است که با استفاده از آن، زندگی او را تغییر میدهند، چه در کار، خانه، یا محیطهای دیگر. روش ایفای نقش شما به عنوان یک الگو، به اندازۀ ملاقاتهای رو در روی شما، مهم است.
از بین تمامی راههایی که میتوانید زمان خود را با آن سپری کنید، منتوری، یکی از بالاترین آمار بازگشت سرمایه را دارد. به شما اجازه میدهد تا تمام چیزی را که یاد گرفتهاید، بکار گرفته و “از آنها برای پیشرفت استفاده کنید،» و نسل بعدی رهبران را تشکیل دهید. کلی کریستنسن، استاد مدرسۀ کسب و کار هاروارد، میگوید: «تنها معیاری که حقیقتا در زندگی من ارزشمند است، افرادی هستند که تک به تک، به آنها برای تبدیل شدن به افراد بهتری، کمک کردهام.» مربی پرافتخار بسکتبال دانشگاه، جان وودن گفت: «مربیگری، به میراث حقیقی شما تبدیل میشود. بزرگترین ارثی است که میتوانید به دیگران بدهید. دلیل هر روز بیدار شدن شما.»
با آموزش کلی یک فرد و محدود نکردن مکالمات به مسائل کاری، تأثیر عمیقتری خواهید گذاشت و شاگردان، ارزش حضور شما – و کسانی که بر آنها تأثیر میگذارند – را تا سالها احساس میکنند.